Psychologii Transportu

PRACOWNIE KIERUNKOWE

1. PRACOWNIA SYMULATORA SAMOCHODU OSOBOWEGO

Symulator samochodu osobowego

W wyniku prowadzonych badań naukowych do końca 2020 symulator przepracował przez ponad 1200 godzin.

Symulator składa się z kabiny samochodu osobowego, układu ruchu, układu prezentacji obrazu, stanowiska instruktora/operatora. Samochód osobowy umieszczony jest na siłownikach o sześciu stopniach swobody, co umożliwia generowanie wibracji o częstotliwości od 5 do 300 Hz oraz odtwarzanie efektów dźwiękowych, które towarzyszą kierowcy podczas rzeczywistej jazdy.

Front symulatora otacza cylindryczny ekran, na którym wyświetlany jest wysokiej jakości panoramiczny obraz. Pole widzenia kierowcy wynosi 200 stopni, dzięki czemu nie widzi on krawędzi ekranu. Lusterka boczne i środkowe zastąpiono wyświetlaczami LCD. Samochód wyposażony jest w konfigurowalny układ skrzyni biegów: manualną 6-biegową oraz automatyczną. Umożliwia symulowanie różnych systemów bezpieczeństwa: ABS, ESP, wspomagania kierownicy. Wewnątrz kabiny zamontowany jest tablet pełniący funkcję nawigacji oraz umożliwiający wyświetlanie poleceń badacza/instruktora. Zainstalowane jest również urządzenie do komunikacji głosowej pomiędzy kierującym a badaczem/instruktorem, system kamer rejestrujących obraz z wnętrza kabiny samochodu oraz zestaw czujników do pomiaru drgań i hałasu w symulatorze.

Symulator umożliwia odwzorowanie wrażeń, które towarzyszą jeździe w warunkach rzeczywistych, w terenie o różnym ukształtowaniu (górskim, pagórkowatym, nizinnym) i o różnej infrastrukturze drogowej (teren zabudowany, niezabudowany, miejski, wiejski, trasy szybkiego ruchu, autostrady, drogi gruntowe/nieutwardzone, różny typy skrzyżowań dróg, tunele, mosty, ścieżki rowerowe itd.), podczas różnych pór roku i dnia, w różnych warunkach pogodowych (zachmurzenie, opady deszczu i śniegu o różnej intensywności, mgła, wiatr, gołoledź).

Możliwe jest symulowanie awarii pojazdu (np. hamulców czy przebicia opony), wtargnięcia na jezdnię pieszego czy zwierzęcia, wymuszenie pierwszeństwa na skrzyżowaniu, nagłe hamowanie poprzedzającego pojazdu bądź fotoradar itp.

Symulator jest zintegrowany z okulografem i innymi urządzeniami medyczno-badawczymi.

Oprogramowanie

Oprogramowanie symulowanego pojazdu zapewnia odwzorowanie w czasie rzeczywistym modelu ruchu przestrzennego pojazdu, działania poszczególnych układów, instalacji i systemów pojazdu, wybranych awarii i niesprawności poszczególnych układów oraz sytuacji specjalnych, np. poślizgu

Środowisko wirtualne symulatora odzwierciedla infrastrukturę drogową (tereny wiejskie i miejskie oraz rzeźbę terenu (teren płaski, pagórkowaty i górski)

Łączna długość symulowanych tras jazdy wynosi nie mniej niż 200 km i umożliwia ciągłą jazdę w zróżnicowanych warunkach drogowych przez co najmniej 8 godzin

Symulator umożliwia:

• generowanie ruchomych uczestników ruchu drogowego: pieszych, rowerzystów, samochodów osobowych, autobusów, samochodów ciężarowych, motocykli, pojazdów uprzywilejowanych, tramwajów i pociągów

• symulowanie pór roku, pór doby, warunków pogodowych, (deszcz, mgła, śnieg, mróz)

Oprogramowanie symulatora generuje tło akustyczne słyszane w kabinie oraz reakcje wibracyjno-akustyczne

Oprogramowanie stanowiska instruktora/operatora zapewnia możliwość sterowania pracą symulatora, nadzorowania oraz wykonywania wszystkich zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem ćwiczeń/badań, a także rejestrację ich przebiegu oraz analizę i wstępną ocenę ich wyników

rejestrowane przez symulator parametry są zapisywane w formacie umożliwiającym ich łatwe przetwarzanie i analizę statystyczną, minimum csv i xml z możliwością eksportu do pliku tekstowego

Zadania badawcze:

(a) badania naukowe – dotyczą mechanizmów poznawczych i psychoruchowych kierowców w różnych warunkach drogowych, a także oceny sytuacyjnych i osobowych moderatorów funkcjonowania kierowcy w różnorodnych warunkach jazdy, a także prognozowania prawdopodobieństwa zachowań nieprawidłowych w ruchu drogowym.

(b) badania aplikacyjne – obejmują diagnozę i działalność ekspercką w zakresie uczenia się kierowania pojazdem drogowym oraz ocenę nieprawidłowego działania kierowcy w sytuacjach kolizyjnych, ocenę infrastruktury drogowej, ergonomii kokpitu i urządzeń rejestrujących różne parametry fizjologiczne i behawioralne itp.

System okulograficzny SMI

Eye tracker mobilny SMI, to system z automatyczną korektą błędu paralaksy, śledzeniem ruchów gałek ocznych, dostępem do danych i wyników w czasie rzeczywistym, z możliwością pomiaru całkowitego i średniego czasu poświęconego na oglądanie całości lub poszczególnych części materiału (średnia, minimum i maximum).

Eye tracker mobilny (SMI)

System jest zintegrowany z innymi urządzeniami mobilnymi i czujnikami, takimi jak: EEG, GPS.

Ma on możliwość:

• rejestracji liczby i częstotliwości spojrzeń na konkretny element oraz pomiaru czasu skupienia na konkretnym elemencie (fiksacja)
• śledzenia kolejności obserwowanych elementów (sakkady) i definiowania dynamicznych rejonów zainteresowania (ROI/AOI)
• automatycznej korekty błędu paralaksy (maksymalne odchylenie pomiaru 0,5°)

Badania eyetrackingowe w symulatorze samochodu służą do oceny rozkładu obszarów uwagi wzrokowej (tzw. AOI – ang. area of interest) kierowcy w trakcie jazdy na wprost: prawe lusterko, górne lusterko, dolny prędkościomierz i górny prędkościomierz (Wijayanto, Marcilia, Lufityanto, 2018). AOI zostały zdefiniowane jako obszary zawierające informacje istotne dla bezpośredniego bezpieczeństwa kierowcy, które mogą utrudniać bezpieczne podróżowanie. Powiązane z AOI sakady jak i fiksacje są najbardziej charakterystycznymi elementami procesu widzenia, ponieważ są bezpośrednio obserwowalne (Langton, McIntyre, Hancock, Leder, 2017; Ziv, 2016). Ważnym elementem zachowań percepcyjnych kierowcy są antysakady, które wymagają wytłumienia naturalnej reakcji na bodziec. Wymuszony ruch powoduje opóźnienie antysakad w stosunku do prosakad, a sam proces związany jest z pewnym wysiłkiem poznawczym i dokonaniem świadomej decyzji o przeciwstawnym kierunku ruchu oka, co wiąże się dodatkowo z ryzykiem niepowodzenia „trafienia” w oczekiwaną lokalizację pojawienia się bodźca (DeSimone, Weiler, Aber i Heath, 2014). W sytuacji drogowej wygenerowanie antysakad może wiązać się z omijaniem przeszkód, które nagle pojawiają się na drodze i wymuszają zmianę kierunków percepcji kierowcy w stosunku do pierwotnego planu jazdy.

Lokalizacja: Symulator samochodu osobowego, bud. 25 i bud. 24

2. PRACOWNIA DIAGNOSTYKI PSYCHOLOGICZNEJ

Wiedeński System Testów (WST) – wersja mobilna i Test2Drive.

– jest implementacją interaktywnych komputerowych testów psychologicznych „papier-ołówek” oraz psychomotorycznych testów behawioralnych.

TEST2DRIVE (T2D firmy Alta) to pierwszy w Polsce system, który umożliwia zbadanie wszystkich wymaganych prawnie obszarów funkcjonowania kierowców, spełniającym jednocześnie kryteria dobroci testów psychologicznych.

WST obejmuje dwa elementy funkcjonalne:

• panel administracyjny dla uprawnionego psychologa prowadzącego badania testowe, zawierający następujący sprzęt: panel uniwersalny (USB), pedały, klucze reakcyjne, zestaw słuchawkowy stereo, będąc platformą internetową umożliwia: wprowadzanie, przechowywanie i wyszukiwanie danych badanych osób, generowanie raportów indywidualnych (prezentowanie syntetyczne wyników), generowanie dokumentów potwierdzających badanie.

• panel baterii testów obejmuje: testy inteligencji, uwagi, percepcji, pamięci, osobowości, temperamentu itp. oraz czasy reakcji wzrokowo-ruchowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej (specjalistyczne urządzenia pomiarowe zewnętrzne sprzężone z panelem centralnym).

Niektóre przykładowo wybrane testy z biblioteki obejmującej 100 testów w zakresie oceny:

a) Sprawność psychomotoryczna:

• 2 HAND – Koordynacja Dwóch Rąk,
• SMK –Koordynacja Sensomotoryczna,
• RT- Test Czasu Reakcji.

b) Sprawność intelektualna:

• adaptacyjny Test Matrycowy,
• zaawansowane matryce progresywne,
• kolorowe matryce progresywne,
• standardowe matryce progresywne.

c) Procesy uwagi:

• COG – Kognitron,
• DT – Test Decyzji,
• DAUF – Test Ciągłości Uwagi,
• SIMKAP – Podzielność uwagi,
• RA – Analiza Reakcji,
• SIGNAL – Test wykrywania sygnału,
• VIGIL – Test Czujności.

d) Procesy pamięci:

• CORSI – Test Rozpiętości Pamięci,
• VISGED,
• Pamięć Wzrokowa,
• STROP,
• Test Kolorowego Słowa,
• A3DW,
• Adaptacyjny Test Wyobraźni Przestrzennej.

Zadania badawcze

(a) badania podstawowe – dotyczą diagnozy różnicowej w zakresie zdolności, inteligencji i osobowości ludzi z tzw. zawodów stresowych i niebezpiecznych, a także oceny kosztów psychofizjologicznych adaptacji do sytuacji ekstremalnych oraz wpływu dystraktorów na procesy poznawcze i psychomotoryczne w sytuacjach zadaniowych.

(b) badania aplikacyjne – obejmują działalność ekspercką dla sądów pracy w zakresie odwołań od orzeczenia komisji lekarskich i psychologicznych oraz badania doboru i selekcji psychologicznej o charakterze komercyjnym.

3. PRACOWNIA PSYCHOFIZJOLOGII I NEUROPSYCHOLOGII

System monitoringu parametrów fizjologicznych

Każdy zestaw składa się z kodera 8-kanałowego, posiadającego certyfikat wyrobu medycznego CE kl I (System spełnia standardy IEEE) oraz czujników przeznaczonych do rejestracji SEMG (powierzchniowego EMG), BVP lub EKG (rytmu serca), Temp (temperatury), oddychania, SC przewodności skóry.

System rejestruje: tętno (EKG), częstość oddechów, reakcję skórno-galwaniczną (EMG), czynność bioelektryczną mózgu (EEG). Składa się z kodera 8-kanałowego, czujników oraz oprogramowania do rejestracji i analizy danych.

Czujniki są zsynchronizowane z danymi czujników symulatora samochodu osobowego oraz są oznaczone znacznikami czasu, by umożliwiać zsynchronizowanie z nagraniem wideo.

Biofeedback

5 zestawów: ProComp Infiniti System wraz z BioGraph Infiniti Software; Psychogalwanometr Unisar v. 01; 30 pulsometrów Geonaute OnRythm 310

Aparatura umożliwia:

• sterowanie urządzeniami zewnętrznymi za pośrednictwem przekaźnika USB – Aparatura Relay Interface I/O
• pomiar impedancji (parametry), prowadzenie dwukanałowej diagnostyki EEG
• rozszerzenie systemu o bazę normatywną uwzględniającą wiek pacjenta lokalizację elektrod i warunki badania
• rozszerzenie o czujnik do pomiaru czasu reakcji oraz przeprowadzenia testu typu ciągłego wykonywania
• prowadzenie treningów z wykorzystaniem wolnych potencjałów korowych (SCP)
• pomiar zmian przewodnictwa skóry na palcach dłoni (w jednostkach microSiemens)
• pomiar objętości pulsu (inaczej zwany fotopletysmograf – czujnik BVP)
• pomiar takich parametrów, jak: tętno, amplituda BVP, kształt fal BVP, zmienność HR, amplituda i rytm oddychania (pas przeponowy piersiowy)
• pomiar powierzchniowej elektromiografii rejestrującym sygnał w postaci RMS (Root Mean Square) (czujnik EMG ), pomiar RSA i HRV – zmienności rytmu serca (czujnik EKG).

Oprogramowanie

Pozwala na badanie wzajemnych zależności między procesami fizjologicznymi i poznawczymi u badanego. Zawiera ekrany i skrypty do treningu z wykorzystaniem takich czujników jak przewodność skóry, BVP, oddech, napięcie mięśniowe (EMG), EKG oraz umożliwia zarządzanie bazą danych pacjentów.

Posiada zestaw minimum 120 plansz diagnostycznych i treningowych, minimum 80 animacji/gier z możliwością rozszerzenia do 200 animacji, możliwość samodzielnego dołączania do systemu animacji, muzyki, ćwiczeń, obrazu z kamery wideo) a także umożliwia tworzenie raportów i trendów oraz archiwizację danych i eksportowanie danych do formatu ASCII (analiza widma EEG: transformacja Fouriera, JTFA).

Zadania badawcze

(a) Badania podstawowe – dotyczą w pierwszym rzędzie oceny kosztu psychofizjologicznego człowieka na poziomie fizjologicznych korelatów reakcji emocjonalnych na stres oraz oceny roli osobowych modyfikatorów w uczeniu radzenia sobie ze stresem.

(b) Badania aplikacyjne – są związane z zastosowaniem biofeedbacku do treningu funkcji poznawczych, jak np. pamięci, podzielności i koncentracji uwagi, w różnego typu zaburzeniach sfery emocjonalnej oraz oceny skuteczności biofeedbacku w terapii różnych zaburzeń psychologicznych. Pracownia oferuje też treningi pomagające lepiej wykorzystać swój potencjał w pracy umysłowej np. studentów nie radzących sobie ze stresem.